Bunama

Bunama, kişinin bilişsel fonksiyonlarının (konuşma akıcılığı, okuma, anlama, tekrarlama ve isimlendirme,  istenen hareketlerin yapılması, taklit becerisi, şekil, resim çizme, tamamlama, benzerlik ve farklılıkları bulma, karşılaştırma, ayırma, yakın hafıza, uzak hafıza, tanıma, değerlendirme, duygu durumu, öğrenme, yazma, hesaplama fonksiyonları) biyolojik yaşından beklenenden daha ileri düzeyde ve ilerleyici bir şekilde bozulmasıdır.

Dünyada milyondan fazla bunama olgusu olduğu ve her yıl yaklaşık 1 milyon kişiye yeni tanı konduğu bilinmektedir.  Tüm hastalıklara bağlı ölüm nedenleri arasında 7. Sırada bulunan bunama, tüm dünya genelinde yaşlı kişilerin önemli engellilik ve bağımlılık nedenleri arasındadır. Hem hastanın kendisi hem de bakım veren yakınları için fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik sonuçları vardır. 2019 yılındaki verilere göre bunama hastasına bakım veren bir kişi günde en az 5 saatini bu amaçla geçirmektedir.

Sıklıkla yaşlı kişileri etkilese de yaş aldıkça bunama kaçınılmaz bir son değildir.  Dahası 100 bunama hastasının 9’unda bunama 65 yaş veya öncesinde ortaya çıkar. Yaşımız ne olursa olsun egzersiz yapmak, sigara ve alkol kötü kullanımından uzak durmak, kilo kontrolü, sağlıklı beslenme, kan basıncı, kolesterol ve kan şekerinin normal sınırlarda tutulması, depresyonun ve sosyal yalnızlığın engellenmesi ve eğitimsizlik ve hava kirliliği ile mücadele ile bilişsel fonksiyonlarda bozulma riski azaltılabilir.